Σπάνιες Γαίες: «Στρατηγικά μέταλλα» στα χέρια των μονοπωλίων
Η «ανταλλαγή τεχνογνωσίας και επιστημονικών γνώσεων για την αξιοποίηση των σπάνιων γαιών», βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης, που πραγματοποίησε την Τετάρτη, ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γ. Μανιάτης, με τον πρέσβη της Κίνας στην Αθήνα, Zou Xiaoli, και μέλη υψηλόβαθμης αντιπροσωπείας Κινέζων αξιωματούχων, που επισκέφτηκαν την Ελλάδα στα πλαίσια και του σχετικού διεθνούς συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Μήλο.
Η κινεζική αντιπροσωπεία απαρτιζόταν από στελέχη της Γεωλογικής Υπηρεσίας Κίνας, του κινεζικού Ινστιτούτου Ορυκτών Πηγών, καθώς και της κρατικής εταιρείας «China Minmetals Corporation».
Οι σπάνιες γαίες (Rare Earth Elements, REE) είναι ομάδα 17 μετάλλων που, καθόλου τυχαία, χαρακτηρίζονται ως «στρατηγικά μέταλλα», καθώς αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για την παραγωγή πλήθους βιομηχανικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι, π.χ., τα κράματα αεροδιαστημικής, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι ελαφροί μαγνήτες, οι μπαταρίες ηλεκτροκίνητων και υβριδικών αυτοκινήτων, οι ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά στοιχεία κ.ά.
Οι ανάγκες της βιομηχανίας αυξάνονται συνεχώς: Υπολογίζεται ότι από τους 130.000 τόνους σπάνιων γαιών που απαιτούνταν το 2010, οι ανάγκες το 2015 θα φτάσουν τους 200.000 τόνους. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, τα γνωστά αποθέματα και η εξόρυξη των σπάνιων γαιών περιορίζεται σε λίγες περιοχές του πλανήτη, με την Κίνα, μάλιστα, να έχει το 50% των αποθεμάτων και το 97% της τρέχουσας παγκόσμιας παραγωγής.
Με αυτά τα δεδομένα, όπως είναι αναμενόμενο, η εκμετάλλευση σπάνιων γαιών γίνεται αντικείμενο έντονων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Η Κίνα, επικαλούμενη τις αυξανόμενες ανάγκες της δικής της βιομηχανίας, μειώνει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις, όπως, π.χ., η εναντίον τής προσφυγή από ΗΠΑ, ΕΕ και Ιαπωνία το 2012 στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, με την κατηγορία της «παραβίασης των κανόνων» του διεθνούς εμπορίου.
«Προικισμένη» η Ελλάδα, κερδισμένα τα μονοπώλια
Σε αυτά τα πλαίσια, η επίσκεψη της κινεζικής αντιπροσωπείας στην Ελλάδα μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς η Ελλάδα αποτελεί μία από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες όπου υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη αποθεμάτων σπάνιων γαιών (μαζί με τη Νορβηγία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία και τη Γροιλανδία) και στις οποίες «τρέχει» η σχετική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αιχμή το «Ανταγωνιστικό Πρόγραμμα EURARE (European Rear Earths Project)», με τη συμμετοχή γεωλογικών ιδρυμάτων, πανεπιστημίων και μονοπωλίων του κλάδου (από την Ελλάδα, π.χ., συμμετέχουν το ΕΜΠ, το ΙΓΜΕ και η «Αλουμίνιον της Ελλάδος»).
Στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο υπουργός ΠΕΚΑ, Γ. Μανιάτης, ανέφερε ότι «ο ορυκτός πλούτος αποτελεί ένα συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας. Ιδιαίτερα οι σπάνιες γαίες, που αποτελούν ένα ανεκτίμητης αξίας τμήμα του ορυκτού πλούτου, έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια πολύ μεγάλη γεωπολιτική αλλά και οικονομική αξία. Η Ελλάδα είναι και σε αυτόν τον τομέα προικισμένη».
Στην πραγματικότητα, βέβαια, όπως συμβαίνει και με το σύνολο του ορυκτού πλούτου της χώρας, από την οικονομική του αξία ωφελημένα βγαίνουν τα μονοπώλια που τον εκμεταλλεύονται, ενώ, όπως επιβεβαιώνουν και οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία, τα «συγκριτικά πλεονεκτήματα» με «μεγάλη γεωπολιτική αξία», στο έδαφος του καπιταλισμού και των «παιχνιδιών» μέσα στους οξυμένους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, μετατρέπονται από «ευλογία» σε «κατάρα» για τους λαούς.
